Księżyc i jego krótka symbolika. Księżyc reprezentuje pierwiastek żeński, energię żeńską, yin. Żywioł woda. Na równi z matką Ziemią jest uważany za naczynie życia i płodności uniwersalnej. Kieruje pływami ziemskich wód, ma wpływ na rytmy biologiczne i fazy płodności u kobiet.
Archetypy. Jak wszystkie największe archetypy, charakteryzuje się dwoista naturą: jako przerażająca siła był utożsamiany z Hekate Trivią i Meduzą, Tą dwubiegunowość podkreślają różne bóstwa, które uosabiają Księżyc: mezopotamska bogini Isztar (pełnia) reprezentuje pozytywny i życiodajny aspekt Księżyca; dziewicza Diana (księżyc rosnący) uosabia jego funkcję niebiańską i wprowadzającą ład; pani świata podziemnego Hekate (nów) ukazuje zasadę negatywną, podziemną i wodną, natomiast Jana o dwu twarzach jest strażniczką bram nieba i piekła. Tradycja chrześcijańska zastępuje wielkie boginie świata starożytnego postacią Maryi, symboliką Kościoła, dziewiczości (Leksykon "Symbole i alegorie", Matilde Battistini).
Słownik symboli. W "Słowniku symboli" Kopalińskiego czytamy ponadto, że Księżyc jest symbolem tajemnych, zakrytych stron Natury. Wiąże się z nocą i podświadomością. Jest zarazem opiekuńczy i groźny. Bladość jego blasku ukazuje tylko mgliste zarysy rzeczy, dlatego łączy się z wyobraźnią i fantazją. Jego fazy są prawzorem wszelkiego dualizmu.
Księżyc wiąże się z magią (zioła lecznicze zbierane przy jego blasku działają najskuteczniej), z duchami, czarami. Promienie Księżyca są pożywieniem dla czarodziejek, udzielając im zarazem nieśmiertelności.
Limbus Księżyca to legendarna kraina księżycowa, gdzie przechowane jest wszystko, co zmarnowano na Ziemi: stracony czas, roztrwonione bogactwa, niedotrzymane przyrzeczenia, niewysłuchane modlitwy, daremne łzy, bezowocne próby, nie spełnione marzenia, płonne nadzieje, próżne chęci itp.
Księżyc w chrześcijaństwie jest atrybutem Kościoła odbijającego światło Chrystusowe.
W alchemii: materia prima, zmienność, ulatnianie się, zasada żeńska; srebro.
W astrologii: zasada żeńska, kobieta, niestałość, psychika, marzenie senne, życie życie dziecięce, archaiczne, wegetatywne, artystyczne, życie prymitywu istniejącego w nas, ujawniającego się w wyobraźni, marzeniach, snach, przywidzeniach, majakach, chimerach.
Nazwy Księżyca: gr. Selene, łac. Luna, nie spokrewnione ze sobą, znaczą obie błyszcząca i są rodz. żeńskiego (Słońce natomias: Helios, Sol - rodz. męskiego).
Półksiężyc, sierp Księżyca — sen; grzech; godło islamu, Algierii, Komorów, Malezji, Malediwów, Mauretanii, Pakistanu, Singapuru, Tunezji, Turcji; atrybut dziewicy bogini Diany (Luny), symbol dziewiczości bogini Izydy (z dzieciątkiem Horusem) umieszczony pod jej stopami; przejęty przez sztukę chrześcijańską w wizerunkach Marii (z Jezusem na kolanach).
Księżyc w chrześcijaństwie — atrybut Kościoła odbijającego światło Chrystusowe; Synagogi jako przeciwieństwa Kościoła; boskości Jezusa na krzyżu.
Księżyc wiąże się z magią (zioła lecznicze zbierane przy jego blasku działają najskuteczniej), z duchami, czarami (promienie Księżyca są pożywieniem dla czarodziejek, udzielając im zarazem nieśmiertelności), z czystością płciową, z rozpustną miłością, ze śmiercią; zapowiadać ma katastrofy, zwłaszcza gdy czerwony i gdy towarzyszy mu deszcz meteorytów i zaćmienie Słońca: „Słońce obróci się w ciemność, a księżyc w krew zanim przyjdzie dzień Pański, wielki i straszny" (Joel 2,31; por. Apok. 6,12).
Limbus Księżyca to legendarna kraina księżycowa, gdzie przechowane jest wszystko, co zmarnowano na Ziemi: stracony czas, roztrwonione bogactwa, niedotrzymane przyrzeczenia, niewysłuchane modlitwy, daremne łzy, bezowocne próby, nie spełnione marzenia, płonne nadzieje, próżne chęci itp.
Księżyc wiąże się ze zwierzętami, które pojawiają się i znikają, jak ślimaki i żółwie, jak niedźwiedzie chowające się zimą w gawrach (barłogach), jak stworzenia nocne; z przedmiotami odbijającymi światło (jak zwierciadło) albo zmieniającymi postać (jak wachlarz czy parawan), są to przedmioty służące głównie kobietom.
Księżyc w związku z sumieniem: „W gajach, gdzie księżyc przez drzewa oliwne przegląda blado jak słońce sumienia" (Beniowski 4, 505—6 Słowackiego).
Księżyc, mimo ograniczonej roli w religiach antycznych, ma wielkie znaczenie w dziedzinie przesądów. Według wierzeń ludowych zmiana fazy sprowadza deszcze wpływające ożywczo na roślinność, stąd dawny obyczaj siania w pierwszej, a zbierania plonów w ostatniej kwadrze, aby nie zakłócać rytmu natury. Ceniono wpływ Księżyca na tworzenie się rosy, mleka w piersiach matek, rośniecie pereł w muszlach, powstawanie kamieni drogocennych, przesileń w chorobach, dni pomyślne i feralne itd.
Nazwy Księżyca: gr. Selenie, tac. Luna, nie spokrewnione z sobą, znaczą obie 'błyszcząca' i są rodź. żeńskiego (Słońce zaś: HŹUos, Soi — rodź. męskiego), tak samo w głównych językach romańskich: po niemiecku der Mond — rodź. męski, die Sonne — rodź. żeński (wyjątkowo na niemieckim obszarze językowym istnieje wyobrażenie Księżyca jako starego mężczyzny); po polsku: ten Księżyc (to Słońce), po rosyjsku eta Luna (eto Sofnce).
Księżyc w alchemii: materia prima, zmienność, ulatnianie się, zasada żeńska; srebro.
Księżyc w astrologii: zasada żeńska, kobieta, niestałość, podatność na wpływy (odbicie światła słonecznego); woda oczyszczenia; psychika, marzenie senne, życie dziecięce, archaiczne, wegetatywne, artystyczne, życie prymitywu istniejącego w nas, ujawniającego się w wyobraźni, marzeniach, snach, przywidzeniach, majakach, chimerach.
Księżyc rządzi pamięcią, duszą, podświadomością, ,,humorem" zimna i wilgoci, imaginacją, beztroską, grzechem, lenistwem, radością, czystością, apatią, niepokojem; znakiem Raka, poniedziałkiem (Lunae dies), srebrem, opalem, perłą, białym kolorem, podróżami; wodorostami, ogórkiem, melonem, dynią, poziomkami, piwonią, rzeżuchą wodną, grążelem, pierwiosnkiem, fiołkiem, tymiankiem, makiem, szczawiem. Budziciel i pasterz gwiazd; puchar zawierający ambrozję lub miód pity przez bogów; oko bóstwa. Babiloński bóg Księżyca, Sin-Nanna, rządził biegiem życia ludzkiego i opiekował się handlem; kartagińskiej bogini Księżyca i nieba, Tanit, utożsamianej z Asztarte, składano ofiary z dzieci. Źródło: słownik Władysław Kopaliński.
No hay comentarios:
Publicar un comentario